a
Yemekler
1-HELVA (Umaç Helvası) :
Malzemeleri :250
gr. un, 250 gr. şeker, 250 gr. yağ.
Yapılışı : Önce bir kap içerisine unu koyup
üzerine hafifçe su serperek el içinde umaç haline getirilir. (Tarhana
görünümünde). Sonra ocak üzerine konmuş olan kızgın yağın içerisine dökülür.
Rengi pembeleşinceye kadar karıştırılır. Sonra ateşten alınarak önceden
hazırlanmış, az suyla ısıtılarak karıştırılmış şeker üzerine dökülerek yine
karıştırılır. Normal kıvamına gelince servise sunulur. Çabuk hazırlanan, vitamin
verici güzel bir tatlıdır.
2- HÖRRE
(UN ÇORBASI) :
Hafif ateşin üzerine tencerede bir miktar un ile yağ
konur. Bu un pembeleşinceye kadar devamlı karıştırılarak tutulur. Sonra
içerisine bir miktar su konur ve bir süre kaynatılır. Koyu bir kıvama gelinceye
kadar karıştırılır. Kıvamına gelince ateşten indirilip servise sunulur. Çorba
ılıkken tuz ilave edilir.
3-KARS
BÖREĞİ :
Malzemeleri : 250 gr. un, 150 gr. tereyağı, ½ litre süt, 250
gr. gravyer peyniri, 5 yumurta ve bir tutam tuz.
Yapılışı : 250 gr. un bir kaba konulur. 5
yumurta kırılıp yumurta teli ile iyice karıştırıldıktan sonra ½ litre süt ve 75
gr. tereyağı ve tuz ilave edilir. Biraz daha karıştırılır. kalan tereyağı bir
kapta eritilir, fırçayla bir tepsiye sürülür. Tepsi ateşte hafifçe kızarınca
bulamaçtan ½ kepçe dökülür, ateşte yalnız alt kızardıktan sonra 250 gr.
rendelenmiş gravyer peynir biraz sütle yumuşatılıp maydanoz atılır. Pişirilen
hamurların yarısının kızaran yerlerine sürülür. Diğer hamurların kızaran baş
yönleri peynirin üzerine kapatılır. Sıcakken servis yapılır .
4-HANGEL
Malzemeleri : 1 kg. un, üç bardak
su, bir tutam tuz, iki adet yumurta, bir baş soğan, 200 gr. Tere yağı, bir yemek
kaşığı salça, bir kilo yoğurt, iki diş sarımsak.
Yapılışı : 1 kg. Una 2 yumurta ile bir tutam
tuz ilave edilerek 1 kg. ile bir derin kaba kulak memesi kıvamına gelecek
şekilde yoğrulur. Daha sonra 5 veya 4 künde haline getirilir. Her bir künde
yufka halinde açılıdır. Açılan yufkalar ağaç peşkun üzerinde bir bıçak ile el
desteği ile kare şeklinde kesilir. Daha sonra kesilen kare şeklindeki hamurlar
büyük bir kazan içerisine konan sıcak su, iki yemek kaşığı tuz, bir çay bardağı
sıvı yağ ile pişirilir. Bu pişirme süresi yaklaşık 10-15 dakikadır.
Büyük
kazan içerisindeki pişen kare şeklindeki hangeller büyük bir süzgeçten
geçirilerek içi yoğurtlanmış bir tepsiye dökülür. Önceden hazırlanmış olan
sarımsaklı yoğur ilave edilir. Daha sonra tere yağında pembeleşmiş soğanlar
hangelin üzerine ilave edilerek servise sunulur.
5-KETE :
Malzemeleri : 2 kilo süt, 2
yumurta, 4 kaşık yağ, 1 yemek kaşığı tuz, 1 bal kaşığı şeker tuzu, 1 yemek
kaşığı pakmaya.
Yapılışı : ılık
sütü ve tüm malzemeyi iyice yoğurarak çok yumuşak bir hamur yapılır ve hamur
ekşimeye bırakılır. Hamur ekşirken bir yandan da ketenin içi hazırlanır. Ketenin
içini de erinmiş tereyağı, tuz ve un bir kabın içine koyulur ve iyice ovulur
(isteğe göre içe şeker tozu da koyulur.) iyice mayalanan hamurdan yuvarlak
bezeler alınır. Onlar büyük yufka şeklinde açılır. Sonradan açılan yufkalar
yağlanarak katlanır. 4 kat olunca da içine yapılan içten koyularak katlanır.
Parmaklarla iyice bastırılarak büyütülür. Sonra üzerine süt ile yumurta
karışımını sürerek fırına sürülür servise hazır hale getirilir.
6-SULU KÖFTE :
Malzemeleri :
1 kilogram köftelik et, 150 gr. Kırık pirinç, bir kaşık tuz, bir kaşık
salça, bir adet kuru soğan, bir çay kaşığı kara biber, bir çay kaşığı et
otu.
Yapılışı : Salça ve et otu
dışında diğer malzemelerin hepsi karıştırılıp ceviz büyüklüğünde köfteler
yapılır. Bir yemek kaşığı salça, bir yemek kaşığı tere yağı, eritilerek daha
sonra kaynamakta olan yağlı ve salçalı suya köfteler atılır. Kontrol altında ve
kısık ateşte pişirilmesi beklenir.
7-ERİŞTE PİLAVI:(Patatesli veya
Mercimekli)
Malzemeleri : yeşil mercimek, erişte, tereyağı, tuz, su, patates
Yapılışı :250 gr. Mercimek ayrı
bir tencerede haşlanarak süzülüp, acısı giderilir. Ayrı bir tencerede kaynatılan
suyun içine bir kilogram erişte dökülür. Az bir süre kaynatılarak suyu süzülür.
3 yemek kaşığı tereyağı eritilerek halka halka doğranan patatesler yağda
kızartılarak üzerine erişte ve mercimek ilave edilerek kısık ateşte demlenmeye
bırakılır.
8-HAŞIL:
Malzemeleri i:
bulgur, su, yağ, sarımsaklı yoğurt.
Yapılışı : kış yemeği için yapılan
hazırlıklarda yöremizde haşıl için buğdaydan hazırlanan bulgur suda pişirilerek
süzgeçten geçirilerek bir tepsiye dökülür. Eritilen tereyağı, sarımsaklı yoğurt
üzerine dökülerek hazır hale getirilir.
9-EKŞİLİ ET:
Yapılışı : Domatesler yıkanır.
Etler küçük küçük doğranır. Eğer et yağlıysa hiç yağ koymadan, eğer yağsızsa
içine yağ eklenerek kendi suyuyla kavrulur. Etler renk değiştirene ve suyunu
çekene kadar kavurmaya devam edilir. Bu arada soğanlar ve domatesler halka halka
doğranır. Etler kavrulunca içine soğanları eklenir. Bir süre karıştırılır. 5-10
dakika sonra doğranmış domatesler ilave edilir. İstenilirse hepsi bir arada
eklenile bilinir. Tercihe göre kıyılmış maydanoz katılır. Tuz ve karabiber
koyulur. Tencereye hiç kaşık sokulmaz, sallayarak karıştırılır. Yarım saat kısık
ateşte pişirildikten sonra yarım limon sıkılır. Ve hazır hale gelir.
10-FESELLİ :
Yapılışı : Hamur
mayalanır ve biraz bekledikten sonra yufka açılır. İçine yağ sürülür kare
şeklinde içe doğru kapatılır. Yakılmış ocağın üzerine saç ters çevrilerek
kapatılır. Feselliler sacın üzerine doğrudan temasla, daha sonra ters düz
edilerek pişirilir. Oldukça lezzetlidir.
11-TENCEREDE ŞİŞ KEBAP
Yapılışı :Domatesler
orta büyüklükte parçalara ayrılır. Biberler üç parçaya bölünür. Soğanların
parçalanmamasına dikkat edilerek domatesler gibi doğranır. Daha sonra
hazırladığımız malzemeyi ve kuş başı etleri aynen şiş kebap yapar gibi çöplere
bir et bir sebze gelecek şekilde dizilir. Hazırladığımız şişleri bir büyük kaşık
tereyağı koyduğumuz genişçe bir tencerede iyice esmerleşinceye kadar çevrilir.
Bütün şişler hazır olduğunda başka bir tencereye bir yada büyüklerine göre iki
domates rendelenir. Bir biber ufak fuak doğranır. Birazda yağ eklenerek sos
hazırlanır. Sonra hazırlanan şişlerde tencereye koyularak yarım saat kısık
ateşte pişirilir.
12-YAPRAK
MANTI:
Yapılışı : yaprak mantının hamuru mayasızdır. Hamur hemen
yapılır ve açılır. Yufka şeklinde ince açılan hamur küçük kareler biçiminde
kesilir. Daha önceden kaynatılan suya yaprak mantıları atılarak pişirilir.
Üzerine soğan, yağ bazen de salçayla ateşte kavrulmuş sos dökülür. Sarımsaklı
yoğurtta oldukça leziz bir tat verir.
13-TANDIRDA KAZ ÇEKMESİ:
Yapılışı: Tandır
yöremizde hemen hemen her evde bulunur. Bir bucuk metre derinliğinde kesik huni
şeklinde kırmızı toprakta yapılmış bir ocaktır. İçinde odun veya tezek yakılarak
kızdırılır. Ekmek ve yemek yapımında kullanılır. Kaz kesildikten sonra 4-5 saat
güneşe doğru asılarak kurutulur. Bu sırada bulgur tuzlu suda haşlanır. Kaynamaya
başlayınca hafif ateşe alınır. Suyunu çekip göz göz olmaya başlayınca tavada
kızdırılmış tereyağı üzerine dökülür, tandırın dibine oturtturulur. Tam üstüne
gelecek şekilde kaz ayaklarından aşağıya doğru asılır. Tandırın sıcaklığı ile
kızaran kazın yağı pilavın üzerine damlar. Pilavda tandırın sıcaklığında
demlenir. Kaz piştikten sonra çıkarılır. Etleri pilavın üstüne konularak sıcak
sıcak yenilir. Tandır olmayan evlerde bulgur pilavı ayrı yapılır. Kaz fırında
ayrı kızartılır. Her ikisi de sıcakken kazın fırın tepsisinde biriken yağı
pilavın üzerine dökülerek birlikte sıcak sıcak yenilir.
14-KESME ÇORBA :
Yapılışı: Açılan yufka üçe
veya dörde bölünür. Bu parçalar üst üste konularak tel tel kesilir. Makarna
şeklinde kesilen parçalar suya atılarak pişirilir. Bu arada ince ve uzun olarak
yuvarlanmış hamurdan küçük küçük parçalar kesilerek kızgın yağda kavrulur. Pişen
kesme çorbasına bu parçacıklar atılarak servis yapılan çorba, yoğurtla oldukça
leziz bir tat verir.
15-HASUDA :
(Tatlı)
Yapılışı : Önce şerbet hazırlanır. Şerbetin içine çok az un atılır
ve çırpılır. Daha sonra tavada yağ ısıtılır ve içine hazırlanan şerbetle un
dökülerek karıştırılır. 5-10 dakika ateşte pişirildikten sonra hazır olur.
16-KUYMAK:
Yapılışı : Önce bir
tavaya kaymak konularak ısıtılır. Daha sonra alabildiği kadar mısır unu veya
buğday unu konularak sürekli biçimde karıştırılır. Biraz su dökülerek
karıştırılmaya devam edilir. Ta ki kaymağın yağı çıkıncaya kadar, yağ çıktığı
zaman servise hazırdır.
17-KATMER
Yapılışı : Normal hamur mayalanır ve bir süre bekletilir. Yöresel
değimle hamurun ekşimesi beklenir. Daha sonra hamur yufka şeklinde açılır ve
yufkalar 5 erli olarak aralarına yağ sürülmek kaydıyla rulo yapılır ve tepsinin
ortasından başlanmak kaydıyla kıvrımlı olarak sarılır. Tepsi düzeltilir. Üzerine
yumurta sarısı sürülerek fırına verilir. Köylerde ise ocak (Şömine) 4 adet demir
çubuk konur. Bunun üzerine tepsi konulduktan sonra tepsinin üzerine saç ters
çevrilerek kapatılır. Ters çevrilmiş dış bükey saçın üzerine ise demir hare
kapatılarak içine tezek konur.
18-ERİŞTE
AŞI :
Yapılışı : Nohutlar akşamdan ıslatılır. Suyu değiştirilir.
Haşlanarak suyu süzülür. Mercimek yıkanır haşlanır ve süzülür. Soğan, domates,
patates ve havuç temizlenip küp küp doğranır. Bir tencerede tereyağı kızdırılıp
soğan kavrulur. Domatesi ilave edilip birkaç dakika pişirilir. Havuç ve patatesi
ilave edilip tuz serpilir. Kısık ateşte 15 dakika pişirilir. Sıcak su, nohut ve
mercimeği ilave edilir. Ara ara hızlıca karıştırılarak 20 dakika daha pişirilir.
Unu hamur yoğurma kabına alınır. Tuz serpip harmanlanır. Suyu ilave edilip sert
kıvamlı bir hamur yoğrulur. Hamur unlanmış tezgahın üzerinde merdaneyle açılır.
İnce şeritler halinde kesilen erişte hazırlanır. Erişte tencereye eklenip
yumuşayıncaya kadar pişirilir. Taze yada kurutulmuş reyhan ilave edilerek
tencere ocaktan alınır.
19-KUZU ETLİ
PİLAV :
Yapılışı : Göğüs eti 3 su bardağı tuzlu suda haşlanarak
didiklenir. Etin suyu ayrılır. Etler bir tavaya alınıp kendi yağıyla 5-10 dakika
kavrulur. Pirinç bol suyla yıkanıp süzülür. İki bucuk su bardağı et suyu yavan
bir tencereye alınır. Pirinç ve ilave edilerek karıştırılır. Kapağı kapalı
olarak suyunu çekinceye kadar 15 dakika pişirilir. 100 gr. Tereyağı küçük
parçalar halinde pilava ilave edilir. Tahta kaşıkla harmanlanıp kapağı kapalı
olarak 5 dakika dinlendirilir. Ayva soyulup küp şeklinde doğranır. Bir toprak
güveçte pilav, et ve ayva harmanlanır. Önceden ısıtılmış 180 derece ayarlı
fırında 20 dakika pişirilir. Soğan soyulup, küp şeklinde doğranır. Kalan
tereyağı küçük bir tavada kızdırılıp, soğan kavrulur. Salçayı ekleyip ezerek
içine karıştırılır. Pilav servis tabaklarına paylaştırılarak üzerine bir iki
kaşık salçalı sos eklenir. Sıcak olarak servis yapılır.
20-NEZİK:
Yapılışı : Hamur su yerine
kaymakla yoğrulur. Lezizliğini de zaten burada kazanır. Biraz bekletilen hamur
fazla büyük olmamak kaydıyla ve birazda kalınca yufka biçiminde açılır. Açılan
yufkalar doğrudan ters çevrilmiş sacın üzerinde ters düz edilerek pişirilir.
Kaynak:karskulturturizm.gov.tr